Pobyt w szpitalu dla każdego jest trudnym, nierzadko stresującym doświadczeniem, do którego niełatwo jest się przygotować. O ile dorośli pacjenci starają się jak najwięcej dowiedzieć o swojej dolegliwości i planowanym zabiegu, to w przypadku dzieci powszechne jest unikanie lub nieumiejętność rozmowy na temat choroby czy pobytu w szpitalu. A przecież dziecko tak samo musi zmierzyć się z nową dla siebie sytuacją, która jest dla niego niezrozumiała i niepokojąca, towarzyszy jej uczucie lęku, a przede wszystkim strach przed bólem. 

Odpowiedzią na ten problem jest program firmy Janssen i Fundacji Zaczytani - Pluszakoterapia z Jelonkiem Jankiem skierowany do najmłodszych pacjentów i ich opiekunów. Ma on za zadanie pomóc w złagodzeniu stresu związanego z pobytem w szpitalu, a jednocześnie ułatwić komunikację na temat trudnych procedur medycznych. Program składa się z dwóch elementów: pluszowego bohatera Jelonka Janka i programu bajkoterapii, który zostanie wdrożony w wybranych dziecięcych oddziałach onkologicznych. 

„Już od wielu lat, na świecie dąży się do wypracowania rozwiązań, które pomagają dzieciom możliwie bezboleśnie i bezstresowo przejść przez pobyt w szpitalu. O ile dawniej skupiano się przede wszystkim na sferze medycznej, o tyle obecnie coraz więcej uwagi poświęca się także kwestiom dobrostanu psychicznego dziecka i minimalizacji stresu wszędzie tam, gdzie to możliwe. Zgodnie ze standardami zapisanymi m.in. w Europejskiej Karcie Praw Dziecka, przebywające w szpitalu dziecko ma prawo do uzyskania informacji w sposób dostosowany do jego wieku i percepcji. Taka idea przyświeca właśnie naszemu projektowi Pluszakoterapii z Jelonkiem Jankiem, który pilotażowo wprowadzamy w pięciu szpitalach w Polsce. Wierzymy, że wypracowane w ramach projektu narzędzia pomogą lekarzom w lepszej komunikacji z małymi pacjentami, a rodzicom i opiekunom w odpowiednim przygotowaniu i wsparciu dzieci w trakcie pobytu w szpitalu – mówi Tomasz Skrzypczak, Dyrektor Zarządzający Janssen Polska. 

Pluszak edukacyjny. W ramach pilotażu programu powstało 5 pluszaków edukacyjnych – jelonków Janków -  dla lekarzy, które zostały zaprojektowane tak, aby w łatwy sposób wytłumaczyć procedurę medyczną małemu pacjentowi. Jelonek edukacyjny (fantom) został wyposażony w pluszowe wnętrzności m.in. serce, nerkę, wątrobę, trzustkę, żołądek i jelito, dzięki czemu dziecko może zrozumieć i oswoić się z myślą co je czeka, a lekarz w łatwy sposób będzie mógł wytłumaczyć na czym polega dany zabieg. 

Bajka z metaforą zmagania z chorobą. Równie ważnym elementem projektu jest bajka edukacyjna pt. „Góry Nadziei” autorstwa Marcina Mortki, która trafi do dzieci i ich opiekunów z mini maskotką Jelonka Janka. Bajka, oparta na metaforze przygód Jelonka Janka i jego drużyny, przemierzających górskie szlaki, ma na celu przygotować dzieci na często długi i niełatwy proces leczenia oraz dać im nadzieję na powrót do zdrowia. W książeczce znajdują się także instrukcje i scenariusze rozmów dla opiekunów dzieci, które mają pomóc w rozmowie na trudne tematy związane z chorobą.

Znana od dawien dawna praktyka opowiadania historii i czytania bajek może pomóc przejść proces choroby zarówno dzieciom, jak i ich rodzicom. W jaki sposób? Głośne czytanie może zminimalizować u dziecka lęk i strach, tworzy się przestrzeń do bycia razem, rozmowy o emocjach i o tym, co dla dziecka najcięższe. W radzeniu sobie z chorobą pomoże dziecku zachodzący podczas słuchania opowieści proces naśladowania i emocjonalnego utożsamienia się z bohaterami. “Skoro mały jeżyk poradził sobie z chorobą i wędrówką, to ja też dam radę!” Warto dodać, że metafory z bajki możemy używać przez cały proces zdrowienia, odwoływać się do niej, rozmawiać, tworzyć nowe historie i opisy. Dziecko i rodzic dzięki historii mogą wspólnie odnaleźć motywację do działania i walki z przeciwnościami: “Zobacz, zwierzątkom się udało, nam też się uda! Wyjdziemy z tego silniejsi”. Dzięki pracy z bajką dziecko wie, jak nazywać swoje emocje, otrzymuje narzędzia do opisania tego, co się dzieje - tak o roli bajkoterapii w procesie leczenia mówi Agnieszka Machnicka, Prezeska Fundacji Zaczytani.org

Personalizowane paczuszki dla dzieci. Pracownicy Janssen w ramach wolontariatu spakowali wyprawki dla dzieci przebywających w szpitalach. W każdej paczce można znaleźć pluszowego Jelonka Janka, ubranego we odręcznie malowaną przez pracownika kamizelkę lub apaszkę, książkę z bajką edukacyjną pt. „Góry Nadziei” oraz personalizowaną kartkę z życzeniami szybkiego powrotu do zdrowia dla chorego dziecka. Dodatkowo każdy pluszak ma przyczepioną metkę z kodem QR, który odsyła do strony z audiobookiem „Góry Nadziei”.  
 

Historie do posłuchania. Aby zwiększyć szanse na skorzystanie z wypracowanych materiałów w ramach projektu organizatorzy stworzyli także bajkę w formie audiobooka, który jest dostępny dla każdego na stronie Fundacji Zaczytani (link). Dzięki takiej formie z jej terapeutycznych właściwości będą mogły skorzystać dzieci i opiekunowie z każdego szpitala w Polsce.

Audiobook został nagrany w ramach wolontariatu pracowniczego Janssen, w ramach którego pracownicy firmy użyczyli swojego głosu bohaterom bajki. W wyborze głosów do audiobook’a Fundacji Zaczytani pomógł sam Marek Niedźwiecki, który także użyczył głosu do audiobooka – można go usłyszeć w części przeznaczonej dla rodziców. Głosu w audiobooku użyczyła również Monika Mrozowska.  Zobowiązanie Janssen. Pluszakoterapia z Jelonkiem Jankiem jest programem, który powstawał w ramach zobowiązania Janssen, aby tworzyć lepszy i zdrowszy świat, a także zgodnie z ambicją prowadzenia działań w obszarze społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR). Opiera się na dwóch filarach: Credo firmy oraz na celach zrównoważonego rozwoju (SDGs). Zgodnie z nimi Janssen na całym świecie podejmuje odpowiedzialne decyzje względem pacjentów, lekarzy, pielęgniarek, pracowników a także środowiska oraz relacji z najbliższym, lokalnym otoczeniem.